1. Familie Herlin / Heerlien / Herlijn / Herlyn

tome VII, p. 620

"In de familie Van der Meulen, die minder welvarend aar waarschijnlijk meer principieel was ingesteld dan de Della Faille's liep het anders. Na de val van Antwerpen, dus op 21 augustus 1585, vertrokken uit de Scheldestad, naast de 65-jaar-oude Elizabeth Zeghers, ook haar dochter Sara (geboren 1552 of 1553), haar schoondochter Suzanna de Malapert (geboren 1566), haar tienjarige kleinzoon Hanske van de Corput (geboren 1575) en haar eenjarige kleindochtertje Suzanneke van der Meulen (geboren augustus 1584). Via Geertruidenberg trokken zij naar Bremen. Andries van der Meulen moest eerst van zijn eed als schepen ontslagen worden, alvorens hij Antwerpen konvaarwel zeggen. In september 1585 maakte ook hij van Parma's toegeeflijkheid gebruik, om eerst nog eens naar Holland te reizen. Vandaar vertrok hij naar Bremen. Eind september 1585 moet ook de in Holland verblijvende Daniël van der Meulen, met zijn hoogzwangere vrouw, vanuit Enkhuizen de zeereis naar Bremen ondernomen hebben. De jongste dochter Van der Meulen, Marie, was een jaar eerder d. 9 november 1584 aan detering overleden. Francois Pierens en Anna van der Meulen waren, zoals eerder gezegd, te Keulen woonachtig. Niemand van de familie Van der Meulen bleef dus te Antwerpen achter, en in tegenstelling tot de Della Faille's, zou ook geen enkel lid van de Van der Meulen-familie na deze exodus weer te Antwerpen zijn intrek nemen. Terwijl hun eerste emigratie tocht in de jaren zeventig hen naar het katholieke Keulen had gevoerd, werd Bremen na de val van Antwerpen in 1585 voorlopig hun nieuwe verblijfplaats. Deze keuze was nietzozeer ingegeven door economische dan wel door godsdienstige motieven. Het Calvinisme werd in de Weserstad immers niet nverbiddelijk onderdrukt. Het kreeg zelfs enige ruimte, zodat Bremen zich aandiende als een soort enclave, een "hospitium ecclesiae" binnen het overwegend Lutherse Noord-Duitsland. Moeder Van der Meulen voegde te Bremen nog een kleine twee jaar toe aan het emigran-tenbestaan dat zij van 1574 tot de zomer van 1582, dus acht jaar lang te Keulen had volge-houden. Zij werd 67 jaar oud en vond in juni 1587 te Bremen haar laatste rustplaats. Zij werd er in de Onze-Lieve-Vrouwe Kerk begraven "voor t groote choor alwaer haer wapen op de steen staet met dit opschrift: ELISABETHAE SEGERS, JOHANNIS MOLINAEI VIDU-AE, QUAE VIXIT ANNOS 67, OBIIT 17 JUNII ANNO 1587, OPTIMAE MATR1 ANDRAEAS ET DANIËL MOLINAEI". Voor de andere in 1585 uitgeweken Van der Meulens was het verblijf in Noord-Duitsland een brugperiode die uiteindelijk, - vroeg of laat -, zou resulteren in een definitieve immigratie in de Noordelijke Nederlanden. Alleen Anna van der Meulen maakt daar een uitzondering op. Andries van der Meulen bleef tot 1607, dus tweeëntwintig jaar lang te Bremen woonachtig. Hij had er met zijn zeventien jaar jongere vrouw Suzanna de Malapert een flink gezin opgebouwd en er verder naam gemaakt als pienter koopman, in verschillende combinaties steeds weer in een handelscompagnie verbonden met zijn broer Daniël. Daar-enboven was hij te Bremen de spil van een in die tijd ten zeerste op prijs gestelde nieuws-dienst. Met zijn geschreven tijdingen, novi en avisi die hem van heinde en verre bereikten, kon hij vele van zijn uitgeweken vrienden, waar dan ook woonachtig, van dienst zijn. In 1607 zou hij naar de Republiek vertrekken om de vier laatste jaren van zijn leven in Utrecht te slijten. Daar overleed hij op 12 januari 1611, 62 jaar oud. Hij werd er "in de Buyrkercke" begraven "daer sijne wapenen hangen". Sara van der Meulen was op het moment van haar uittocht uit Antwerpen rruim dertig jaar oud en verloofd met de uit Doornik afkomstige en te Keulen werkzame koopman Antoine Lempereur (geboren 5 juni 1582. Mede door de onveilige situatie te Antwerpen waren zij in de jaren 1584 en 1585 niet tot een huwelijk gekomen. De overkomst van Sara van der Meulen en haar familieleden naar Bremen, deed Antoine Lempereur dan toch maar tot een huwelijk besluiten. Deze stap liet hij gepaard gaan met zijn deelname voor een derdedeel in de zogenoemde "Nieuwe Compagnie" waarin ook zijn zwagers Andries en Daniël van der Meulen en Francois Pierens participeerden. Hun eerste huwelijksjaren brachten Antoine Lempereur en Sara van der Meulen te Keulen door vanwaaruit Antoine Lempereur, in dienst van de compagnie van zijn zwagers, herhaaldelijk de jaar-markten te Frankfort en te Straatsburg bezocht. In 1589 verhuisde het echtpaar Lempereur-Van der Meulen naar Bremen, waar zij tot mei 1598 bleven wonen. Toen ver-huisden zij naar Utrecht. In 1607 namen zij hun intrek te Leiden in verband met de studie van hun kinderen aan de Leidse Academie. In 1615 kwamen zij uiteindelijk te Amsterdam terecht86. Daniël van der Meulen en Hester della Faille brachten de periode van oktober 1585 tot oktober 1591 te Bremen doo7. Hun zes jaar durend verblijf liep dus ongeveer samen met de looptijd van de hogergenoemde "Nieuwe Compagnie". Na beëindiging van de handels-overeenkomst, die de te Bremen gevestigde Antwerpse Van der Meulens zes jaar lang aan hun eveneens in Duitsland verblijvende Zuidnederlandse zwagers verbonden had, wilde Daniël van der Meulen zich in de Noordelijke Nederlanden meer vertrouwd maken met de mogelijkheden, die de vergevorderde Hollandse scheepsbouw en scheepvaart te bieden hadden. Zodoende opende hij voor zichzelf de mogelijkheid om vanuit Holland, in de beginjaren negentig, toen Italië te kampen had met graanschaarste, zelf de vaart op de Middellandse-Zeelanden te gaan uitproberen. Zijn gunstige ervaringen brachten hem er in 1594 zelfs toe, met zijn broer Andries van der Meulen (Bremen) en diens zwagers Jean Vivien (Aken) en Nicolas de Malapert (Bremen), een "Nieuwe Napelsche Compagnie" op te zetten89. Toen de looptijd van deze "Nieuwe Napelsche Compagnie" verstreken was, bleven de gebroeders Van der Meulen samenwerken met Nicolas de Malapert. Via hun in juni 1599 opgerichte handelscompagnie met een looptijd van vijf jaar en eveneens op Italië gericht90, oefenden zij in de handelswereld duidelijk een voortrekkersfunctie uit. Van april 1598 tot september 1599 woonde Nicolas de Malapert trouwens in de omgeving van Daniël van der Meulen. In de buurt van Utrecht te Jutphaas had hij namelijk "Huize Pletzen-borch" laten opknappen. In oktober 1599 keerde Malapert echter weer naar Bremen terug. De zakelijke relatie die Daniël van der Meulen vanaf juni 1599 met Andries van der Meulen en Nicolas de Malapert had aangeknoopt, maakt het begrijpelijk dat hij zijn beide handelspartners eind juli 1599 aanstelde als executeurs van zijn testament. Dat zij door het plotseling overlijden van Daniël van der Meulen een jaar later op 25 juli 1600, al spoedig aan het werk zouden moeten, kon niemand vermoeden."

tome VII, p. 614